Prag’da Döviz Bürosu Denetimleri
Bazı döviz büroları bir Avro için sadece 16 koruna verirken resmi döviz kuru bir Avroya karşılık 25 koruna
TV Novas muhabiri Jana Schillerová, Nisan 2019’da Prag’da faaliyet gösteren ve özellikle de başkentin önemli turist destinasyonlarında bulunan döviz bürolarının uygulamalarını mercek altına aldı. Geçtiğimiz günlerde birçok döviz bürosunu ziyaret etti ve havalimanı, tren ve otobüs duraklarında döviz bozdurdu.
Metrolarda bulunan döviz büroları
Bu kez metro duraklarında bulunan döviz bürolarını denemeye kara verdi. Bununla birlikte, konuştuğu ilk döviz bürosu çalışanı ona ne döviz kurunu ne de eline geçecek tutarı söyleme zahmetine girmedi.
1 avroya karşılık otuz koruna kurundan bin koruna karşılığında eline 33 avro 40 sent verildi. Merkez bankası kuruyla karşılaştırıldığında (yaklaşık 25 CZK) bu bir kazanım değildi ama tam olarak kötü de değildi. Ama tekrar Çek korunası aldığı zaman onu bir sürpriz bekliyordu. Banknotlar ve bozuk para çalışan tarafından dikkatle incelendi. Döviz kuru inanılmaz bir şekilde 1 avroya karşılık 16 korunaya düşmüştü.
Bu rakam bir avroya karşılık aldığı en düşük rakam oldu. Yaklaşık 33 avro karşılığında 534 koruna almıştı ve bu, başlangıçta elinde olan bin korunanın neredeyse yarısıydı.
Dolayısıyla, Florence metro döviz bürosu bin koruna için değer kaybında bir numaraya oturdu. Havaalanında avro bozdurduğu zaman eline 598 koruna geçmiş, merkez tren garında ise bundan 30 koruna daha az almıştı; ama Florence’ta göz açıp kapayana kadar 466 koruna kaybetti.
Bunun üzerine işlemi iptal etmek için tanınan 3 saatlik süreden faydalandı. Ama onun muhtemelen döviz kurundan memnun kalmadığını düşünen döviz bürosu çalışanı pazarlık etmeye başladı: “Sana daha iyi bir kur vereyim. Ne kadar? Ne kadar olsun istersin?” diyerek muhabire teklifte bulundu.
Bununla birlikte, bir avroya karşılık yirmi dört koruna kurunu talep ettiği zaman döviz bürosu çalışanı ona en az 100 avro bozdurması gerektiğini söyledi. Nihayetinde para herhangi imza veya onay olmaksızın iade edildi.
Müze metro istasyonunda bulunan döviz bürosunda yeniden şansını denedi. Burada avro satmak için makul bir döviz kuru mevcuttu. Avro satın almaya geldiğinde ise bir avro için 20 koruna veriliyordu. Asıl sürpriz ise işlem iptali talebi yapıldığında geldi. Muhabir iptal belgesini aldı ve teklif bundan sonra geldi. Bu teklif bir avroya karşılık 24 korunadan daha fazlaydı. Herhangi iki para birimi arasında alışveriş yapmak istiyorsanız sadece bir döviz bürosuna gitmek yeterli olmaz. Daha fazla deneme yapılması gerekir.
Prag Havaalanı Döviz Büroları
Prag Václav Havel Havaalanında faaliyet gösteren yalnızca bir döviz bürosu ağı bulunuyor. Ama avroyu sadece on sekiz koruna ve hatta daha düşük bir kurdan alıyorlar. Burada kazıklanan elbette uçaktan yeni inmiş ve hemen döviz bozdurması gereken turistler oluyor. Nova TV ekibi bunu bizzat kendileri denedi.
TV Nova muhabiri Jana Schillerová Prag Havaalanında bin koruna banknot ile Avro satın aldı. Karşılığında ne kadar alacağını merak ediyordu. Terminal 1’de bulunan gişeye gitti. Döviz bürosunda bulunan kadın “Burayı imzalayın, işte paranız” dedi ve parayı uzattı.
Muhabir, bin koruna banknot karşılığında 33 avro ve 20 sent aldı. Bu para daha sonra Çek korunası satın almak için tekrar kullanıldı. Bu sefer döviz kuru bir avroya karşılık 18 koruna idi. Yani, Jana’nın eline bin koruna yerine sadece 600 koruna geçmişti.
Her ne kadar döviz bürosunda %0 komisyon yazsa da döviz kuru bir avroya karşılık on sekiz koruna idi. Yani turistler paralarını başka yerde bozdurmuş olsalardı 8 koruna daha fazla alacaklardı. Böylece bin korunada 386 koruna tasarruf etmiş olurlar.
Bir muhabir döviz bürosundan bir fatura aldı ama bunun işlevini kimse anlamıyor. Yürürlüğe giren yeni yasalarla artık insanlar gerçekleştirilen bir işlemden üç saat içerisinde geri çekilme ve paralarını geri alma hakkına sahipler. Bu önlem müşterileri haksız uygulamalardan koruyor ve bin avroya kadar tüm tutarları kapsıyor.
Sonunda döviz bürosunda çalışan kadın parayı iade etti. Ama bu işlemin çok fazla prosedürü olduğunu söyleyerek bir meslektaşının yardımını istemek zorunda kaldı.
Döviz bürosu çalışanı, sundukları fiyatların dünyanın herhangi turistik destinasyonundan farklı olmadığını iddia etti. Havaalanı yönetimi ise bu fiyatlara müdahale edemediklerini ifade etti. Vaclav Havel Havaalanı sözcüsü Roman Pacvoň konuyla ilgili olarak, “Bu imkana sadece Çek Ulusal Bankası (CNB) sahip. Şirket oldukça sıkı bir imtiyaz prosedürünü kazandı,” dedi.
CNB sözcüsü Markéta Fišerová ise “Yasalarda yapılan son değişiklik sonrasında döviz kuru, döviz bürolarının rekabet edebilecekleri tek araç haline geldi,” dedi.
Burada hatanın müşteri kaynaklı olduğu söyleniyor. Müşteriler mevcut döviz kurunu bilmeli. Çek Cumhuriyeti’ni ziyaret eden, İngilizce konuşamayan ya da doğrudan diğer şehirlere giden birçok turistin Havaalanında döviz bozdurmaktan başka bir şansı olmuyor.
Maliye Bakanlığı uzun süredir bu döviz kuru uygulamalarına karşı savaş veriyor ve Nisan ayından itibaren şartlarını daha da sıkılaştırmış bulunuyor. Müşteriler artık bir işlemi takip eden üç saat içerisinde o işlemi iptal edebiliyorlar ve döviz makineleri kullanmaları halinde ise bu süre üç iş gününe çıkıyor.
